Уулын аялал жуулчлал нь аялал жуулчлалын салбарын шинэ хандлага болж байгаа хэдий ч үүний хэмжээ, нөлөөллийн талаарх мэдээлэл хомс байдаг юм. Харин НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө аж ахуйн байгууллага, Дэлхийн Аялал Жуулчлалын байгууллага болон, Уулын түншлэлийн байгууллага Уулын Аялал Жуулчлалын Экосистемийн талаар шинэ судалгаа хийж гүйцэтгэжээ.
Дэлхий даяар аялал жуулчлалын 9-16%-ийг Уулын аялал жуулчлал эзэлдэг бөгөөд 2019 оны байдлаар 195-375 сая жуулчин ууланд аялжээ. Гэсэн хэдий ч уулын аялал жуулчлалтай холбоотой мэдээлэл хомс байдаг нь эдийн засаг, нийгэм, байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийг үнэлэхэд бэрх болгодог. Энэхүү шинэ тайлан нь дээрх мэдээллийг зөрүүг арилгах зорилготой.
Уулын аялал жуулчлалын тогтвортой, хүртээмжтэй байдал
Дэлхийн нийт хүн амын 1.1 тэрбум нь ууланд амьдардаг бөгөөд тэдний ихэнх нь дэлхийн хамгийн ядуу, тусгаарлагдсан хүмүүсийн тоонд багтдаг. Үүний зэрэгцээ уулс нь явган аялал, адал явдалт аялал, авиралт, өвлийн спорт зэрэг гадаа талбайн үйл ажиллагаанд дурлагсдын анхаарлыг үргэлж татсаар ирсэн. Мөн уулс нь биологийн олон янзын байдал, орон нутгийн өвөрмөц соёлоороо жуулчдыг татдаг. Хамгийн сүүлийн үеийн тоо баримтаар (2019) хамгийн уулархаг 10 улс (далайн түвшнээс дээш дундаж өндрөөр) дэлхийн хэмжээнд нийт жуулчдын ердөө 8%-ийг л хүлээн авсан гэж “Уулын аялал жуулчлалын тухай ойлголт, тоон үзүүлэлт” тайланд дурджээ.
Тогтвортой менежменттэй уулын аялал жуулчлал нь нутгийн иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлж байгалийн баялаг, соёлыг хадгалахад туслах боломжтой. Мөн НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй болон Аялал жуулчлалын байгууллагын үзэж байгаагаар ууланд аялагчдын тоог хэмжих нь салбарын чадавхийг нээх эхний чухал алхам юм. Тус байгууллагууд: “Зөв мэдээлэлтэй байснаар бид зочдын урсгалын тархалтыг сайтар хянах, зохих төлөвлөлтийг дэмжих, хэрэглэгчдийн хэрэгцээнд нийцсэн бүтээгдэхүүнүүдийг хөгжүүлэх болон аялал жуулчлалын үйл ажиллагаанд үр өгөөжөө өгөх зохих бодлогыг бий болгож чадна” гэж мэдэгдсэн байна.
Санал болгох нь
Дэлхийн 46 оронд хийсэн уг судалгаанд үндэслэн дүгнэхэд; Эдийн засгийн үр өгөөжийг бий болгох, орон нутгийн иргэдэд боломж олгох, тогтвортой бүтээгдэхүүнүүдийг хөгжүүлэх нь уулын аялал жуучлалыг хөгжүүлэх гол сэдэл болж байна. Мөн Уулын аялал Жуулчлалын Тогтвортой Хөгжил нь жуулчлалын урсгалыг түгээх, улирлын шинж чанартай холбоотой асуудлуудыг шийдвэрлэх, одоо байгаа жуулчдын саналыг тусгах хэрэгсэл мөн болохыг тодорхойлсон. Энэхүү тайлангаар НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй болон Дэлхийн Аялал Жуулчлалын Байгууллага түүнчлэн Уулын Түншлэлийн Байгууллагууд нь уулын аялал жуулчлалын хэмжээ, нөлөөллийн талаар илүү дэлгэрэнгүй үнэлгээ авахын тулд мэдээллийн цуглуулга, стандартчилал, хүргэлт болон төр, хувийн хэвшлийн оролцогч талуудын хамтын хүчин чармайлт чухал болохыг онцолж байна. Ингэснээр Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудтай нийцүүлэн илүү сайн хөгжүүлэх боломжтой болно. Мөн уулын аялал жуулчлалын нийгэм, эдийн засгийн ая холбогдлын талаарх ойлголтыг нэмэгдүүлэх, ажлын байр бий болгох, жижиг дунд бизнесийг дэмжих, дэд бүтцэд ногоон хөрөнгө оруулалт татах, аялал жуулчлалын үйлчилгээг цахимжуулах зорилтот бодлогыг хэрэгжүүлэхэд тус дөхөмтэй ажиллахыг тус тайланд уриалжээ.
